Dorpsontwikkeling Gouderak
Met 5 bouwprojecten op initiatief van de Woningstichting Gouderak is een grote maar onopvallende dorpsontwikkeling gerealiseerd. De locaties liggen naast de fraaie kerk aan de Dorpsstraat: de dijk langs de Hollandse IJssel waar het lintdorp aan ligt. Maar evenzeer in de er achter gelegen polderstrook waar het dorp is uitgebreid.
Het plan is een voorbeeldige aanpak van de woningvraag in een dorp, de planvorming ging met werkelijke inspraak van alle belangstellenden en daarbij werden lang braakliggende terreinen gebruikt om het dorp te versterken. Voor het dorp betekende het tussen 2012 en 2015 een intensieve periode waar het dorpsbeeld ter discussie stond. Het kan dus anders…
SCALA wilde daarbij vooral het wat rommelige dorp versterken: belangrijk is de Dorpsstraat op de dijk, belangrijk is de kerk, het winkelcentrumpje en de bushalte ernaast. Daarnaast wilde SCALA versterken wat typisch voor een dorp is: behoud van de informele paden-structuur tussen de tuinen naar die dorpsstraat, naar de winkels en naar de kerk. En de nieuwe bebouwing langs de Dorpsstraat naast de kerk mocht niet het zicht wegnemen op de fraaie maar bescheiden dorpskerk onderaan de dijk. De architectuur is daarom dorps en maakt deels gebruik van bestaande types: halsgevels met een kleine kroonlijst, tuitgevels. Een hofje onderaan de dijk, een enorm huis onder aan de dijk.
De ontwerpopgave was divers: twee voormalige scholenlocaties warvan één in het dorpshart en de ander aan de dijk. Een voormalige bedrijvenlocatie middenin het dorp naast de kerk. Opknappen van een blokje tweekamerwoningen uit de jaren’70 en de herbestemming van een RABO bank. Herbestemming van de oude School met de Bijbel met woning voor het schoolhoofd. En tenslotte een woning in een overgebleven deel van een woningcomplex elders van de Woningstichting.
De Woningstichting Gouderak bezat alle sociale huurwoningen in het dorp en was daarmee alleen verantwoordelijk voor een groot deel van de dorpsbewoners. De Woningstichting –destijds was Karel van Berk de sterke directeur– kent haar bewoners en woningvoorraad als geen ander. Ze had een sterke visie op een aanpak voor de woningnood in het dorp: bouw woningen voor ouderen zodat ui de goedkope voorraad in het dorp eengezinswoningen vrij komen voor starters en jonge gezinnen. Maak sociale verbanden mogelijk in de manier waarop de woningen om een hof of tuin liggen. Tenslotte neem een Thomashuis op –voor jongeren met een een probleem– en een herbergier –voor ouderen met een geheugenprobleem– en bouw er woningen bij voor stelen die die huizen runnen.
Een voorbeeldige aanpak. De woningstichting is later overgenomen door de woningcorporatie van het grotere naastgelegen dorp… Voor SCALA de illustratie dat kleinschalig onderhoud, beheer, toewijzing en nieuwbouw als vanzelf voor een directere betrokkenheid met de huurder zorgt.
