Appartementen Figaro Inverdan
Zaandam
Bij de ontwikkeling van Inverdan –de integrale modernisering van Zaandam die haar weer dichterbij haar ‘roots’ moet brengen– is Figaro het wooncomplex tussen spoor en Provinciale Weg.
Vincent Westzaan vatte het als volgt samen:
Zaanse architectuur nieuwe stijl
Architect Peter Drijver van Scala Architecten heeft het Voorlopig Ontwerp van ‘Figaro’ gepresenteerd. Figaro is een combinatie van parkeergarage, fietsenstallingen, winkelruimte, woningen en een Kiss & Ride-platform, grenzend aan het nieuwe stadhuisplein bij het station. Drijver ontwarde deze gordiaanse knoop met Zaans elan.
Drijver is van geboorte een Zaankanter. Zijn wieg stond in Koog aan de Zaan, tot zijn zesde woonde hij in Zaandam. Misschien dat hij daarom een zwak heeft voor Zaanse architectuur. ‘Binnen Nederland heeft Zaanstad samen met Limburg de sterkste regionale architectuurtraditie. In de jaren vijftig van de vorige eeuw hebben architecten zich nog voor die traditie ingezet, wat onder meer tot de Zaanse Schans heeft geleid. Daarna is er weinig meer mee gebeurd. Er is nooit een serieuze poging gedaan daarop voort te borduren in de centrumontwikkelingen. Gevolg: samen met Ede heeft Zaandam het lelijkste centrum van Nederland. Daarom vind ik het beeldkwaliteitsplan van Sjoerd Soeters, de stedenbouwkundig supervisor van Inverdan, zo’n sympathiek stuk. Soeters wijst op wat we in Zaanstad in huis hebben en put daar kracht uit. We moeten naar de Zaanse identiteit kijken, en minder naar wat ze bij de buren bouwen.’
Zaans pakhuis
Dat is ook wat de architect met Figaro wilde: een hedendaagse voortzetting van de Zaanse architectuurtraditie. Iets bouwen dat eigenlijk alleen hier kan staan, in onze streek. Dan heeft het toekomstwaarde, aldus Peter Drijver.
In Figaro heeft hij Zaanse stijlkenmerken teruggebracht in hedendaagse architectuur, maar dan sterk uitvergroot omdat het zo’n groot gebouw is. Kijken we naar de gevel aan de Provincialeweg , dan zien we een opbouw in drie delen: een plint, daarboven galerijen die toegang geven tot de woningen en tot slot forse dakkapellen. Het middelste deel van de gevel is geïnspireerd op het Zaanse pakhuis, met ‘houten’ standvinken (kolommen met diagonalen) in een opvallende witte kleur. Ook het materiaalgebruik en de kleuren zijn typisch Zaans.
Stedelijke drukte
De gevel vanaf het Kiss & Ride-platform laat eveneens de rustige opbouw in drieën zien. Het middendeel ziet eruit als één verdieping met zeer hoge ramen; in werkelijkheid betreft het drie woonlagen. Typisch Zaans zijn de ballusters in het hekwerk voor de ramen. Ook Zaans zijn de witte panelen die de bovenste ramen van elkaar scheiden. Ze zijn versierd met een reliëf van Lodewijk XVI-krullen. Andere Zaanse elementen zijn de traditionele Zaanse ‘suikerpot’ als bekroning van daklijsten en halsgevel, en de halsgevel zelf natuurlijk.
Aan het levendige Stadhuisplein komen woningen direct op straatniveau. Dat is goed voor de levendigheid en sociale veiligheid. Wonen is hier een belevenis, met direct uitzicht op het plein. ‘Een prachtig punt, midden in alles,’ aldus Peter Drijver. ‘Er is ook ruimte gereserveerd voor horeca. Hier zit je goed, aan de zonkant en met uitzicht op de stedelijke drukte.’
Opvallend in Figaro is dat de woningen verschillende plattegronden kennen en dus kwalitatief uiteenlopen, onder andere door de ligging in de kap en aan de. Drijver: ‘Vijftig jaar geleden moest iedereen gelijk bedeeld worden en iedere woning hetzelfde raam krijgen. Dat was wel eerlijk, maar ook heel saai. We hebben nu nadrukkelijk voor meer variatie gekozen.’
De naam Figaro verwijst naar een type schakel in sierraden. Ook dit plandeel is een schakel. Tussen wonen en werken, overheid en bedrijfsleven, consument en detailhandel, straat en Buiging, auto en trein, enzovoort. In Figaro komen 150 met name voor jongeren bestemde woningen, 150 m2 winkels, 6000 m2 kantoor, een parkeergarage van 200 plaatsen en fietsenstallingen met in totaal 1800 plaatsen.”
Legenda
- ontwerp: SCALA Peter Drijver, Barbara Wieland
- opdrachtgever: NS VAstgoed/NSPoort
- constructeur: DHV Den Haag, Zaandam
- supervisie: Sjoerd Soeters