Restauratie kantoor MCMX Resident

Den Haag

De voormalige Loge van het Groot Oosten van de Vrijmetselarij is gedeeltelijk gesloopt tbv de aanleg van het omvangrijke plan van De Resident. Het statige voorhuis is gehandhaafd en gerestaureerd als verhuurkantoor.

Het pand is gebouwd in 1910 door architect van der Zwart als herbouw van het oorspronkelijke 17e eeuwse pand. Het pand is in de samenhang van de verschillende onderdelen sterker dan in de kwaliteit van de verschillende onderdelen. Alleen de schouwen en de monumentale eiken trap werden destijds herplaatst vanuit het oude 17e eeuwse pand. Deze beoordeling is richtinggevend geweest voor de aanpak van de restauratie. Dat hier nogal wat improvisatievermogen werd gevraagd mag blijken uit het feit dat een nieuwe achtergevel moest worden gebouwd en dat gedurende de leegstand alle schouwen en rococo gesneden eiken trapspijlen waren gestolen. Het monumentale Louis XV trappenhuis werd gereconstrueerd met onder meer in kunststof nagegoten trapspijlen van de oorspronkelijke twee achtergebleven exemplaren.
Het kantoor telt 3 verdiepingen, een kelder en een archiefzolder met vergaderzaal. Het representatieve trappenhuis eist een substantiëel deel van de ruimte op waardoor het mede gezien de ligging een bijzonder representatief kantoor is.
Het plan maakt deel uit van een omvangrijk herstructureringsgebied in de Haagse binnenstad. Het masterplan dat prof Rob Krier voor dit gebied tekende beoogt op het breukvlak van historische binnenstad en grootschalige nieuwbouw van na de oorlog een ensemble in te voegen dat deze uiteenlopende schalen verzoend. Zo is de hoogbouw in het gebied als slanke torens ontworpen, in tegen- stelling tot de enorme schijven van de bestaande ministeries vlakbij.

Het plan legt het primaat bij de openbare ruimte en is georganiseerd rond een hoefijzervormig plein, dat met een aantal nieuwe straten de toegankelijkheid van het gebied moet vergroten. Het plan voorziet in de bouw van een 400 tal woningen, winkels en een enorm aantal kantoren. Daarmee is het gebied getransformeerd tot central business district nabij regeringszetel (Binnenhof) en een knooppunt van openbaar vervoer (Centraal Station).

Het plan van Krier is in workshop verband (Rob Krier, Sjoerd Soeters, Gunnar Daan, Bert Dirrix, Peter Drijver/Scala) omgewerkt naar een plan dat naar Nederlandse maatstaven gerealiseerd kan worden zonder dat afbreuk is gedaan aan de uitgangspunten van het plan. Voor de uitwerking van de plannen zijn de volgende architecten ingeschakeld: Rob Krier, Cesar Pelli, Adolfo Natalini, Michael Graves, Sjoerd Soeters, Gunnar Daan, Bert Dirrix, Karelse en van der Meer en Peter Drijver/Scala.

Door Scala zijn plannen uitgewerkt voor de verbouw van de voormalige Landsdrukkerij, voor de verbouw van de voormalige Vrijmetselarij en voor nieuwbouw van twee woongebouwen aan de Turfmarkt. Een van de uitgangspunten van Krier was het handhaven van de bebouwing aan de Fluwelen Burgwal; daardoor zou het gebied van de Resident twee ‘oude’ en twee ‘nieuwe’ zijden krijgen. Bovendien vertegenwoordigen de gebou- wen van de Landsdrukkerij en de Vrijmetselarij een ‘historische schaalsprong’, die een welkom bestanddeel is om de schaal van de nieuwe ministeries te relateren aan de historische bebouwing rond Plein en Binnenhof. Uiteindelijk is de keuze gemaakt voor het handhaven van de voormalige Landsdrukkerij en Vrijmetselarij aan de Fluwelen Burgwal. De voormalige
Landsdrukkerij wordt verbouwd tot opleidingscentrum; de hoofdentree voor de parkeergarage van De Resident in de middenrisaliet ervan is door Scala ontworpen als vestibule tussen straat en tun- nel naar de parkeerkelder. De binnenzij-de van deze vestibule wordt is als interieur afgewerkt.