De 17e eeuwse Platanenhof is ontworpen en gebouwd als weeshuis door Steven Vennecool. Pas in de 19e eeuw werd het complex afgebouwd naar de oorspronkelijke plannen. Het complex bestaat uit een schuilkerk aan de Lauriergracht, een hof met een tweetal woongebouwen, een regentengebuw en een aantal dienstgebouwen aan de Elandsstraat, de achterstraat. Na restauratie biedt het complex onderdag aan een medisch kinderdagverblijf, een theater en woningen voor ouderen.
De Platanenhof, ingeklemd tussen Elandstraat en Lauriergracht in het hart van de Jordaan, is een voormalig weeshuis, onstaan in 1700 toen katholieke regenten genoeg geld bijelkaar hadden ingezameld voor de bouw van een eigen weeshuis. Het complex is ontworpen door Steven Vennecool, de laaatste van de rij grote architecten uit de 17e eeuw. Het complex bestaat uit meerdere gebouwen. Het oudste gedeelte werd gebouwd rond 1550, een houten woonhuis aan de Lauriergracht, waarvan de originele constructie nog gedeeltelijk bewaard is gebleven. Dit gedeelte werd niet als onderdeel van het weeshuis gebouwd. Rond 1700 werden de eerste gebouwen, specifiek gebouwd voor het weeshuis, in gebruik genomen. In 1790 werd er een stuk bijgebouwd en in 1883 is het laatste gedeelte afgebouwd. Het is een weeshuis gebeleven tot de jaren '50. In 1973 werd het in gebruik genomen als psychiatrische instelling.
Medio '92 is deze instelling naar nieuwbouwprojecten verhuisd, verspreid over Amsterdam: de Platanenhof werd niet meer goedgekeurd als huisvesting voor een psychiatrische instelling. De Woningbouwvereniging Eigen Haard werd eigenaar van de Platanenhof, onder voorwaarde van de regenten dat er altijd een sociale functie of bestemming gevestigd zal zijn. Eerst ontstonden er ambitieuze plannen om de hof weer aan kinderen terug te geven door er een kindermuseum, kindertheater, kinderkookcafe en dergelijke in te vestigen. De latere plannen voorzien hier gedeeltelijk nog in, gecombineerd met woningen voor ouderen uit de wijk.
Beide vleugels om de hof zijn verbouwd tot woningen voor ouderen. Het statige Klokhuis is met de aangrenzende panden tot aan de Elandstraat verbouwd tot Kinderdagverblijf. De schuilkerk en naastgelegen pand aan de Lauriergracht is verbouwd tot theater voor de Theatergroep Het Huis aan de Amstel, een
Amsterdamse kindertheatergroep. Tussen de Platanen op de hof bevindt zich een van de oudste kinderspeelobjecten: een kaats- of kegelbaan. Het project werd in 1997 genomineerd voor de Landelijke Stadsvernieuwingsprijs.
Opdrachtgever: Woningbouwvereniging Eigen Haard
Ontwerp: SCALA 1992 Mieke Bosse, Peter Drijver,
Constructeur: Strackée, Amsterdam
Uitvoering: Braam Minnesma, Zaandam
Toon project op kaart Download PDF.jpg?264448ccbe)
